การส่องตรวจทางทวารหนัก (Proctoscope) เพื่อตรวจวินิจฉัยโรคทางทวารหนัก เช่น ริดสีดวงทวาร แผลในลำไส้ตรง เนื้องอกชนิดต่างๆ มะเร็ง เป็นต้น โดยทั่วไปจะใช้เครื่องมือในการส่องเป็นท่อที่มีความยาวสอดผ่านทางทวารหนัก แล้วดึงตัวนำออกมา หลังจากนั้นแพทย์ผู้ตรวจจะใช้ไฟฉายส่องเข้าไปในท่อนั้นเพื่อมองดูพยาธิสภาพของลำไส้ตรงโดยตรง จากนั้นค่อยๆถอยตัวท่อที่ใส่เข้าไปทางทวารหนักออกอย่างช้าๆ พร้อมกับคอยดูผิวเยื่อบุลำไส้ตรงส่วนล่างตลอดแนว ซึ่งมักต้องใช้ผู้ช่วยแพทย์อีกคนหนึ่งช่วยในการส่องไฟฉาย ทำให้มีความไม่สัมพันธ์กันระหว่างแสงไฟและตำแหน่งที่ต้องการดูประกอบกับไฟฉายในห้องฉุกเฉินมักเป็นไฟฉายขนาดเล็กที่ให้แสงสีเหลืองทำให้บางครั้งการดูพยาธิสภาพเห็นไม่ชัดเจนนัก และไม่สามารถถ่ายรูปหรือบันทึกภาพระหว่างทำหัตถการนี้ได้